Instytut Książki

Dziś w Krakowie rozpoczął się V Światowy Kongres Tłumaczy Literatury Polskiej. Wydarzenie, organizowane przez Instytut Książki w cyklu czteroletnim, zgromadzi tym razem 500 uczestników, w tym 250 tłumaczy z ponad 50 krajów – w większości z Europy, ale także z Ameryki Północnej i Południowej, Azji i Australii. To wielkie święto polskiej literatury, uhonorowanie trudu osób pracujących nad przekładaniem i promowaniem za granicą twórczości polskich pisarzy. Patronat honorowy nad wydarzeniem objął Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotr Gliński.

Inauguracja rozpoczęła się od uroczystego powitania uczestników przez Dariusza Jaworskiego, dyrektora Instytutu Książki. Wśród obecnych na sali gości znaleźli się m.in. Ołeksandra Koval, dyrektorka ukraińskiego Instytutu Książki, a także Robert Piaskowski, Pełnomocnik Prezydenta Miasta Krakowa ds. Kultury.

– „Po co organizowaliśmy ten kongres? Żeby się spotkać. Ale czy spotkanie jest wartością samą w sobie? Z pewnością nie. Spotkanie jest wartością, kiedy jego uczestnicy dążą do prawdy. Prawdy o sobie, o literaturze, świecie, rzeczywistości. Zapraszam więc do spotkania w duchu prawdy, ponieważ to nie prawda służy nam, ale to my służymy prawdzie. Światowy Kongres Tłumaczy Literatury Polskiej to również spotkanie z przyjaciółmi, a takie spotkania powinny być radosne. Mam nadzieję, że będzie to właśnie takie spotkanie, nawet mimo trudnych czasów, w których żyjemy – najpierw dwóch lat pandemii, a teraz czegoś jeszcze bardziej dramatycznego, czyli wojny, która toczy się tuż za naszą wschodnią granicą” – mówił Dariusz Jaworski.

Następnie list od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Piotra Glińskiego odczytał Mateusz Adamkowski, Dyrektor Departamentu Mecenatu Państwa Ministerstwa MKiDN. W liście Minister Gliński podkreślał doniosłość roli, jaką odgrywają tłumacze literatury polskiej na języki obce w promowaniu na świecie polskiej kultury i sztuki, a także gratulował Instytutowi Książki nie tylko organizacji kongresu, ale również skuteczności działań na rzecz rozpowszechniania literatury polskiej na świecie.

– To Państwo, tłumacze, pokazujecie nas światu, w ścianę obcego języka wstawiacie okno, przez które czytelnicy z całego świata mogą zajrzeć, poznać Polskę i Polaków, dowiedzieć się czegoś o naszym życiu, historii i kulturze. Z ufnością oddajemy w Wasze ręce to zadanie i tę odpowiedzialność oraz dziękujemy za ich podjęcie. Świat widzi naszą literaturę poprzez Wasze słowa, jesteście jednocześnie jej rzecznikami i najwnikliwszymi czytelnikami. Tej roli nie da się przecenić – napisał w liście wicepremier prof. Piotr Gliński.

Podczas uroczystości przyznane zostały brązowe medale "Zasłużony Kulturze Gloria Artis", które otrzymali rumuński slawista, polonista i tłumacz Constantin Geambasu oraz węgierski historyk literatury, krytyk i tłumacz Lajos Palfalvi.

Inauguracja tegorocznego kongresu tradycyjnie zakończyła się okolicznościowym wykładem, który w tym roku wygłosił prof. Włodzimierz Bolecki, znany teoretyk i historyk literatury, krytyk, a także profesor Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. Tematem wystąpienia były dwa wybrane przez profesora przesłania literatury polskiej: sienkiewiczowskie pisanie „ku pokrzepieniu serc” oraz tworzenie po to, by – jak pisał Żeromski w nieco mniej znanym dramacie „Sułkowski” – „aby rozdrapywać rany”. Bolecki twierdził, że literatura współczesna w świetle trwającej barbarzyńskiej wojnie w Ukrainie, czy tego chce czy nie chce, będzie musiała znów skonfrontować się z tym, wydawałoby się, nieaktualnym dylematem – krzepić serca czy rozdrapywać rany? A przede wszystkim: będzie musiała dążyć do prawdy.

– „Jeden z najwybitniejszych polskich pisarzy dwudziestego wieku, Gustaw Herling-Grudziński, już w latach pięćdziesiątych ostrzegał przed niechęcią sztuki do podejmowania trudnych tematów, przed nihilizmem biorącym się z niechęci do literackiego poszukiwania prawdy. Dziś tak rozumiana nowoczesność jednych fascynuje, a innych nieskończenie nudzi (…). Ikonami nowoczesności w polskiej literaturze są dziś Gombrowicz, Schulz i Witkacy. Różniło ich wszystko, ale też wiele łączyło, m.in. sprzeciw wobec literaturze nowoczesnej. Co prawda odrzucili oni realizm w konstruowaniu literackiego świata, ale byli wielkimi realistami w tym rozumieniu, że wszyscy, zamiast odrzucać wszystkie konwencje, dążyli do prawdy” – mówił profesor Bolecki, przechodząc do peanu na cześć Józefa Mackiewicza, jednego z najważniejszych według niego dwudziestowiecznych polskich pisarzy.

Patronat honorowy nad Światowym Kongresem Tłumaczy Literatury Polskiej objął Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotr Gliński.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

SFINANSOWANO ZE ŚRODKÓW BUDŻETU PAŃSTWA W RAMACH DOTACJI CELOWEJ NA REALIZACJĘ ZADANIA: ORGANIZACJA ŚWIATOWEGO KONGRESU TŁUMACZY LITERATURY POLSKIEJ, W KWOCIE 2 550 000 PLN.